Jubileusz 5 lecia Zespołu Regionalnego Starowiejski Hyr był okazją by uhonorować odznaczeniami wybitnych twórców kultury Lachów Limanowskich którymi są: Maria Franczak, Krystyna Mól, Janina Twaróg, Czesław Koczanowicz, Marek Konieczny którzy zostali uhonorowani Odznaką Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uroczystego wręczenia dokonała Pani Poseł na Sejm – Weronika Smarduch.
Srebrną Odznakę Honorową „Krzyż Małopolski”, przyznaną przez Zarząd Województwa Małopolskiego otrzymali: Maria Franczak, Krystyna Mól, Janina Twaróg, Andrzej Stanisz, Czesław Koczanowicz i Marek Konieczny. Wręczenia dokonał Pan Radny Sejmiku Województwa Małopolskiego - Jan Duda.
MARIA FRANCZAK
Pani Maria rozpoczęła swoją działalność kulturową i artystyczną w wieku dwudziestu lat, z sercem oddanym folklorowi i kulturze ludowej swojego regionu. Jest nie tylko promotorem Ziemi Limanowskiej, ale również pasjonatką dziedzictwa Beskidu Wyspowego i Gorców, gdzie każda melodia i obrzęd to fragment historii zasługujący na pamięć i celebrację. Jej wyjątkowa pamięć oraz niepowtarzalny głos pozwalają przywracać do życia zapomniane pieśni religijne i melodie ludowe, które wielu uważało już za bezpowrotnie utracone. Dzięki niej kolejne pokolenia mogą zanurzyć się w dawnych tradycjach, odnajdując w nich piękno i wartość, które przetrwały próbę czasu. Jako autorka licznych scenariuszy i scenek rodzajowych dla Koła Gospodyń Wiejskich ze Starej Wsi, Pani Maria przyczyniła się do wiernego odtwarzania obrzędów i zwyczajów lokalnych społeczności. Jej kreacje sceniczne nie tylko bawiły, lecz także edukowały i wzruszały, wpisując się na trwałe w kanon folklorystycznego dziedzictwa regionu. Współpracuje z renomowanymi instytucjami: Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu, Muzeum Ziemi Limanowskiej w Limanowej oraz bibliotekami wiejskimi, tworząc przestrzeń dialogu między przeszłością a współczesnością. Jej wkład został wielokrotnie doceniony przez Powiat Limanowski, Miasto i Gminę Limanowa. Najważniejsze osiągnięcia: - Członkini Koła Gospodyń Wiejskich od 1961 r., przez 58 lat pełniła funkcję skarbnika – jej zaangażowanie budowało fundamenty działalności koła. - Festiwal Pieśni Maryjnych w Osielcu – trzykrotnie reprezentowała region, zdobywając najwyższe miejsca i uznanie publiczności. - Druzbacka w Podegrodziu – jako starościna weselna, solistka, gawędziarka i instruktorka dziecięcych zespołów, przyczyniła się do triumfów najmłodszych uczestników, uczyła dzieci od wieku 4 lat, wzbudzając w nich miłość do muzyki ludowej. - Słaza Limanowska – występowała ponad 20 razy, zdobywając nagrody i I miejsca jako solistka, gawędziarka i przewodniczka młodych talentów, jej niebywała pamięć do melodii śpiewanych została wielokrotnie nagrywana do Radia Kraków i przez Małopolskie Centrum Kultury ,,Sokół’’ w Nowym Sączu. Jej prezentacja abecadła z XIX wieku była symbolem głębokiego zrozumienia tradycji i ludzkiego losu. Przeglądy Kolędnicze – przez 17 lat przygotowywała dziecięce grupy – II miejsce, grupy kolędniczej, 1998.31.01, Grupy kolędniczej za I miejsce w Podegrodziu 06.02.1999, II miejsce w Gminnym przeglądzie kolędniczym – 22.01.2000, I miejsce, 08.01.2005- Stara Wieś, I miejsce, 24.01.2010 – Stara Wieś, I miejsce, 8.01.2006 – Stara Wieś, I miejsce, Gminny przegląd kolędniczy, 14.01.2007r. II miejsce, 13.01.2008 -Kasina Wielka, II miejsce, 21-22.01.2006r. Kasina Wielka, - , które zachwycały publiczność starodawnymi kolędami i obrzędami. Jej zespoły wielokrotnie kwalifikowały się do finałów w Ludźmierzu i Bukowinie Tatrzańskiej. Pani Maria jest nie tylko skarbem lokalnej kultury, ale także żywym pomostem między pokoleniami, który łączy współczesność z dawnym rytmem życia. Jej działalność to kronika pamięci ludowej, której każda strona niesie ze sobą szacunek do przeszłości oraz inspirację dla przyszłości. Dzięki Pani Marii jej wiedzy na tematy obrzędowości, melodii, śpiewanych pieśni, Zespół Starowiejski HYR mógł z powodzeniem pokazywać się w wielu konkursach i zdobywał I miejsca jak podczas Festiwalu Folklorystycznego ,,Limanowska Słaza” w 2021, 2022 roku grupa śpiewacza żeńska zdobyła I miejsce.
KRYSTYNA MÓL
Wielka Dama Folkloru Lachów Limanowskich - niezrównana strażniczka tradycji, artystka serca i ducha, legenda sceny ludowej od ponad półwiecza! Z folklorem Lachów Limanowskich związana od 1969 roku - od chwili, gdy po raz pierwszy stanęła na scenie jako tancerka Zespołu Pieśni i Tańca „Limanowianie”, aż po dziś dzień, nieprzerwanie służy kulturze i dziedzictwu swojego regionu z pasją, oddaniem i niezłomną determinacją. Jej wkład w pielęgnowanie, dokumentowanie i rozpowszechnianie tradycji Lachów nie ma sobie równych - zarówno pod względem artystycznym, jak i edukacyjnym. Jako solistka - olśniewała sceniczną charyzmą. Jako instrumentalistka – z pasją wydobywała archaiczne brzmienia z burcoka, dzwonków tonacyjnych pasterskich, sprawiając, że ginące dźwięki lachowskiej wsi rozbrzmiewały na największych scenach świata. W jej wykonaniu melodie Lachów trafiły na anteny Polskiego Radia, stając się bezcennym świadectwem autentycznego folkloru. Nie tylko godnie reprezentowała Ziemię Limanowską na niezliczonych scenach w całej Polsce – była ambasadorką polskiej kultury ludowej za granicą: w 1974 r- Węgry na Międzynarodowym Festiwalem Folklorystycznym -zespół otrzymał ,,Złotego Pawia”, 1975 r,- Hamburg, - udział w obchodach ,,25-lecia Związku Polaków – ZGODA” , 1976r,. – Szwecja – Dni Polskie, 1996r. -Dania – Dni Polskie, 1977r, - Niemcy ,,Dni Polskie”, 1978 r. – Czechosłowacja- Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny w Myjave, 1979 r. – Francja – Udział w Światowym Festiwalu NOEL- w Nancy 1979 r,- Niemcy – Występ dla grupy Polskiej w Finsterwalde, 1988 r – Niemcy- Wyjazd Zespołu na ,,Dni Polskie” do Todtmoss, 1989 r. , Ukraina wyjazd Zespołu na zaproszenie zespołu Karpaty,1993 r. – Włochy- Wymiana kulturalna z miastem Camporgiano , 1994r., - Holandia- wymiana kulturalna w Terheijden, 1994 r- Niemcy – Wyjazd zespołu na Międzynarodowe Targi Turystyczne w Berlinie, 1996 r,- Niemcy występ w ramach Wymiany Kulturalnej, 1999r., -Chiny-Światowy Festiwal Folklorystyczny w Pekinie, 2000r., - Chorwacja- Międzynarodowy Festiwal Zespołów Folklorystycznych w w Monastir, 2000 r- Miedzy na rodowy Festiwal Muzyczny , Światowa wystawa EXPO- 2000 w Hanowrze, 2003r,- Na zaproszenie Polskiej misji Katolickiej w Norymberdze 2006 r- Niemcy – uroczystości związane z urodzajem plonów, 2006r,- Słowacja- Występ Zespołu dla mieszkańców Dolnego Kubina, a nawet w Kuwejwcie 1990 r. – Dni Kultury Polskiej, Światowa Wystawa EXPO -90 Niosła ze sobą dźwięk polskiej pieśni, kolor tradycyjnego stroju i ducha lachowskiej dumy. To właśnie ona – jako znawczyni folkloru, choreografii i gwary – szkoliła artystów legendarnego „Mazowsza”, by mogli włączyć do swego repertuaru żywy folklor Lachów Limanowskich. Jest nauczycielką, mistrzynią i przewodniczką wielu pokoleń młodych tancerzy i muzyków. Niezmiennie wpajała szacunek do stroju, do melodii przodków i do sceny, na której każdy występ był dla niej świętem. Autorka i współautorka wielu widowisk scenicznych, z których niejeden został nagrodzony – jak choćby Srebrna Ciupaga zdobyta w 1994 roku na prestiżowym Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Pod jej okiem powstawały niezliczone płyty, kasety, scenariusze, stroje i dekoracje. Wszechstronna i niezastąpiona – była sercem i duszą zespołu, prawą ręką śp. Ludwika Mordarskiego. Wspierała organizację, dbała o dyscyplinę i motywację młodzieży, była mentorką i opiekunką, oddaną zespołowi aż do 2016 roku. Uhonorowana licznymi odznaczeniami, m.in. „Za zasługi dla Województwa Nowosądeckiego” oraz „Za zasługi dla Miasta i Gminy”, nie spoczęła na laurach. W 2020 roku wkroczyła w szeregi nowo powstałego Zespołu Regionalnego „Starowiejski HYR” w Starej Wsi, gdzie do dziś jest nie tylko aktywną członkinią, lecz także nieocenionym filarem organizacyjnym i artystycznym. Wspiera kierownictwo zespołu, pomaga w działaniach promujących region, dzieli się bezcennym doświadczeniem i niezłomną energią. Wiedza, którą zgromadziła przez dziesięciolecia pracy z zespołem „Limanowianie”, wykraczała daleko poza granice regionu. Krystyna Mól ma niezwykły dar nauczania – nie tylko techniki tańca, ale też jego duszy, kontekstu i znaczenia. Jej umiejętności docenił również renomowany Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze”, który zwrócił się do niej o wsparcie w nauce tańców Lachów Limanowskich. To właśnie dzięki niej Lachowski repertuar zagościł na stałe w programie „Mazowsza” i jest prezentowany przed publicznością do dziś. Jej nauka była nie tylko precyzyjna i profesjonalna, ale też pełna pasji – uczyła z serca, wprowadzając artystów w klimat, rytm i symbolikę każdego kroku. Szczególnym aspektem jej działalności była również edukacja w zakresie gry na dzwonkach pasterskich – instrumentach prostych, lecz głęboko zakorzenionych w tradycji Lachów Limanowskich. Krystyna potrafi wydobywać z nich dźwięki, które oddawały klimat beskidzkiej wsi, a jej uczniowie szybko odkrywali, że za każdą melodią kryje się opowieść o życiu, pracy i duchowości przodków. Dzięki takim działaniom stała się nie tylko twórczynią kultury, ale jej żywym przekazem – pomostem między historią a współczesnością, między lokalnością a narodowym dziedzictwem. W latach 2022, 2023 , 2025 Zespół Starowiejski HYR pokazywał widowiska historyczne z 1935 r. pt. ,,Jako my się uciesyli z łodwiedzin Biskupa’’ i obrzędowe z przełomu XIX/ XX w. pt. ,,Po chrzinach ‘’ i ,,Imioniny u Jona’’ to właśnie Pani Krystyna odegrała szczególną rolę w układania i pisania scenariuszy do tych widowisk dzięki czemu Zespół odniósł ogromne uznanie w konkursach takich jak ,,Limanowska Słaza” w Limanowej zajęcie za każdym razem I miejsca i nominacja do Łużnej na Festiwal ,,Pogożańskie Gody” oraz na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu w formie Dyplomu Honorowego oraz dwukrotnie wyróżnienie I stopnia w ukazaniu Tradycji i obrzędowości Lachów Limanowskich.
JANINA TWARÓG
Od 1980 roku Janina Twaróg związana jest z Zespołem Regionalnym „Limanowianie” – jednym z najważniejszych strażników tradycji muzycznej i tanecznej regionu. Już od pierwszych kroków na scenie ujawniała niezwykłe zdolności rytmiczne i naturalny dar interpretacji ruchu, które sprawiły, że wyróżniała się zarówno jako tancerka, jak i solistka. Jej styl cechuje się autentycznością, głębokim wyczuciem folkloru i osobistą ekspresją – tańczy tak, jakby każdy gest opowiadał historię jej przodków. W ciągu dekad działalności stała się nie tylko filarem zespołu, lecz także nauczycielką folkloru Limanowskiego, przekazując kolejnym pokoleniom tajniki tańców, pieśni i zwyczajów regionu. Dzięki jej zaangażowaniu powstało wiele nagrań – zarówno magnetofonowych, jak i video od 1980-1989 – które dziś stanowią bezcenną dokumentację kultury żywej. Archiwalne materiały z jej udziałem ukazują nie tylko mistrzowskie wykonania, ale też pasję, z jaką tworzyła i edukowała. Reprezentowała Limanową na licznych festiwalach, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych – m.in. na prestiżowej „Jesieni Tatrzańskiej” w Zakopanem, gdzie występowała jako ambasadorka kultury Lachów Limanowskich. Jej obecność na scenach w Polsce i za granicą była nie tylko pokazem talentu, lecz także dowodem na trwałą wartość lokalnych tradycji w globalnym świecie - 1988 r – Niemcy- Wyjazd Zespołu na ,,Dni Polskie” do Todtmoss, 1989 r. , Ukraina wyjazd Zespołu na zaproszenie zespołu Karpaty,1993 r. – Włochy- Wymiana kulturalna z miastem Camporgiano , 1994r., - Holandia- wymiana kulturalna w Terheijden, 1994 r- Niemcy – Wyjazd zespołu na Międzynarodowe Targi Turystyczne w Berlinie, 1996 r,- Niemcy występ w ramach Wymiany Kulturalnej, 1999r., -Chiny-Światowy Festiwal Folklorystyczny w Pekinie, 2000r., - Chorwacja- Międzynarodowy Festiwal Zespołów Folklorystycznych w w Monastir, 2000 r- Miedzy na rodowy Festiwal Muzyczny , Światowa wystawa EXPO- 2000 w Hanowrze, 2003r,- Na zaproszenie Polskiej misji Katolickiej w Norymberdze 2006 r- Niemcy – uroczystości związane z urodzajem plonów, 2006r,- Słowacja- Występ Zespołu dla mieszkańców Dolnego Kubina, a nawet w Kuwejwcie 1990 r. – Dni Kultury Polskiej, Światowa Wystawa EXPO -90 Niosła ze sobą dźwięk polskiej pieśni, kolor tradycyjnego stroju i ducha lachowskiej dumy. Za swój ogromny wkład w rozwój i promocję kultury ludowej została uhonorowana odznaką „Za zasługi dla Miasta i Gminy Limanowa”, a także licznymi dyplomami, nagrodami i wyróżnieniami. Każda z tych nagród była symbolicznym wyrazem wdzięczności za lata niestrudzonej pracy, miłości do regionu i oddania kulturze.
Nie tylko talent sceniczny, ale i niezrównana dbałość o detale czyniły Janinę Twaróg postacią wyjątkową. To właśnie ona była sercem i duszą zespołowej garderoby. Z niesłabnącym zaangażowaniem troszczyła się o kunszt strojów regionalnych, nadając im nie tylko funkcję reprezentacyjną, lecz także głęboką symbolikę kulturową. Jej ręce znały każdy wzór, każdy haft i kolor charakterystyczny dla Ziemi Limanowskiej. Po każdym festiwalu czy występie, z niezwykłą starannością kompletowała elementy ubioru, uzupełniając braki, zszywając rozdarcia, odświeżając materiały, by przywrócić im dawną świetność. Niejednokrotnie sama projektowała i szyła nowe elementy, dbając, by zachowały tradycyjne wzornictwo i regionalny charakter. Dzięki niej stroje zespołu „Limanowianie” były czymś więcej niż kostiumami – stawały się dziełami sztuki ludowej, noszonymi z dumą i szacunkiem przez tancerzy. Pod jej czujnym okiem każdy koralik i każdy fałd materiału miał swoje miejsce, a całość opowiadała historię pokoleń. Nieformalnie pełniła rolę kustoszki, łącząc wiedzę, pasję i ogromne serce w ochronie dziedzictwa materialnego regionu. To dzięki takim osobom jak ona, bogactwo kultury ludowej nie tylko przetrwało, ale i wciąż inspiruje. W 2020 roku wkroczyła w szeregi nowo powstałego Zespołu Regionalnego „Starowiejski HYR” w Starej Wsi, gdzie do dziś jest nie tylko aktywną członkinią, lecz także nieocenionym filarem organizacyjnym i artystycznym. Wspiera kierownictwo zespołu, pomaga w działaniach promujących region, dzieli się bezcennym doświadczeniem i niezłomną energią. Wiedza, którą zgromadziła przez dziesięciolecia pracy z zespołem „Limanowianie”, wykraczała daleko poza granice regionu. W latach 2022, 2023 , 2025 Zespół Starowiejski HYR pokazywał widowiska historyczne z 1935 r pt. ,,Jako my się uciesyli z łodwiedzin Biskupa’’ i obrzędowe z przełomu XIX/ XX w. pt. ,,Po chrzinach ‘’ i ,,Imioniny u Jona’’ to właśnie Pani Janina odegrała szcególną rolę w tych widowiskach dzięki opracowaniu i dostosowaniu strojów z danych epok, dzięki jej pracy Zespół odniósł ogromne uznanie w konkursach takich jak ,,Limanowska Słaza” w Limanowej zajęcie za każdym razem I miejsca i nominacja do Łużnej na Festiwal ,,Pogożańskie Gody” oraz na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu w formie Dyplomu Honorowego oraz dwukrotnie wyróżnienie I stopnia w ukazaniu tradycji i obrzędowości oraz za dbałość i kunszt strojów Lachów Limanowskich
ANDRZEJ STANISZ
Związany z folklorem Ziemi Limanowskiej od 1977 roku, Andrzej Stanisz przez dziesięciolecia pełnił rolę nie tylko wykonawcy, lecz także strażnika tradycji i ambasadora kultury ludowej. Jego obecność w Zespole Pieśni i Tańca „Limanowianie” oraz ponad półwieczna 1974 r działalność w Orkiestrze Dętej „Echo Podhala” to świadectwo niezłomnego zaangażowania w pielęgnowanie i promowanie dziedzictwa muzycznego regionu. Kroniki zespołu, prowadzone przez śp. Ludwika Mordarskiego, pełne są zapisów o jego aktywności: jako tancerza, śpiewaka, a także instrumentalisty grającego na tradycyjnych dzwonkach pasterskich. Z łatwością łączył ruch sceniczny z wokalną interpretacją, ukazując bogactwo lachowskiego folkloru w pełnej odsłonie. Jako miłośnik muzyki ludowej aktywnie uczestniczył w licznych konkursach, przeglądach i festiwalach, reprezentując folklor Limanowszczyzny nie tylko w kraju, ale również za granicą – w Grecji, Holandii, na Ukrainie, w Słowacji, Niemczech oraz we Włoszech. 1978 r. – Czechosłowacja- Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny w Myjave, 1979 r. – Francja – Udział w Światowym Festiwalu NOEL- w Nancy 1979 r,- Niemcy – Występ dla grupy Polskiej w Finsterwalde, 1988 r – Niemcy- Wyjazd Zespołu na ,,Dni Polskie” do Todtmoss, 1989 r. , Ukraina wyjazd Zespołu na zaproszenie zespołu Karpaty,1993 r. – Włochy- Wymiana kulturalna z miastem Camporgiano , 1994r., - Holandia- wymiana kulturalna w Terheijden, 1994 r- Niemcy – Wyjazd zespołu na Międzynarodowe Targi Turystyczne w Berlinie, 1996 r,- Niemcy występ w ramach Wymiany Kulturalnej, 1999r., -Chiny-Światowy Festiwal Folklorystyczny w Pekinie, 2000r., - Chorwacja- Międzynarodowy Festiwal Zespołów Folklorystycznych w w Monastir, 2000 r- Miedzy na rodowy Festiwal Muzyczny , Światowa wystawa EXPO- 2000 w Hanowrze, 2003r,- Na zaproszenie Polskiej misji Katolickiej w Norymberdze 2006 r- Niemcy – uroczystości związane z urodzajem plonów, 2006r,- Słowacja- Występ Zespołu dla mieszkańców Dolnego Kubina, a nawet w Kuwejwcie 1990 r. – Dni Kultury Polskiej, Światowa Wystawa EXPO -90. Był nie tylko wykonawcą, ale też promotorem, który z pasją przybliżał odbiorcom piękno regionalnych melodii i obrzędów. Od 2013 roku zasila szeregi Orkiestry Dęto-Smyczkowej w Łososinie Górnej, gdzie nadal aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym lokalnej społeczności. W 2021 roku dołączył do zespołu „Starowiejski HYR”, wnosząc do grupy nie tylko umiejętności, ale przede wszystkim ogromne doświadczenie, które stało się fundamentem dalszego rozwoju artystycznego zespołu. Jego wkład w podtrzymywanie i rozwój tradycji ludowych został doceniony licznymi nagrodami, a w szczególności prestiżowym odznaczeniem „Za zasługi dla Miasta i Gminy Limanowa” oraz został odznaczony – „Załużony dla Kultury Polskiej” – 8755 – 08.01.2014. Dla społeczności lokalnej jest nie tylko artystą, lecz przede wszystkim wzorem zaangażowania, miłości do kultury i nieustannej pracy na rzecz jej zachowania. W latach 2022, 2023 , 2025 Zespół Starowiejski HYR pokazywał widowiska historyczne z 1935 pt. ,,Jako my się uciesyli z łodwiedzin Biskupa’’ i obrzędowe z przełomu XIX/ XX w. pt. ,,Po chrzinach ‘’ i ,,Imioniny u Jona’’, to właśnie dzięki Panu Andrzejowi, została dostosowana scenografia i potrzebne kostiumy takie jak : kostium Biskupa z 1935 r . mężczyzn niosących baldachim kościelny oraz dostosowanie i pokazanie różnorodności ubioru i zachowania się mieszkańców Limanowej - żydowskiej i mieszczańskiej w tamtych latach. Zespół odniósł ogromne uznanie w konkursach takich jak ,,Limanowska Słaza” w Limanowej zajęcie za każdym razem I miejsca i nominacja do Łużnej na Festiwal ,,Pogożańskie Gody” oraz na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu w formie Dyplomu honorowego oraz dwukrotnie wyróżnienie I stopnia w ukazaniu tradycji i obrzędowości oraz za dbałość i kunszt strojów Lachów Limanowskich.
CZESŁAW KOCZANOWICZ
Od 1981 roku związany z Zespołem Pieśni i Tańca „Limanowianie”, Czesław Koczanowicz jest nie tylko wykonawcą, lecz również bezcennym świadkiem i dokumentalistą życia artystycznego regionu. Jego aparat fotograficzny nie służył wyłącznie uwiecznianiu chwil – był narzędziem opowieści, które przez dekady zyskiwały materialny ślad. Dzięki jego zaangażowaniu społecznemu i pasji, możemy dziś oglądać bogate archiwum fotograficzne przedstawiające nie tylko występy sceniczne, ale też codzienne życie zespołu: chwile skupienia przed próbami, emocje zza kulis, śmiech dzieci uczących się pierwszych kroków tańca ludowego, oraz serdeczne spotkania różnych pokoleń artystów. Jego kroniki to nie tylko zbiór zdjęć, ale prawdziwe świadectwo tożsamości kulturowej regionu - w 1996r. udokumentował i wydał wspaniały album z zdjęciami i opisami Zespołu ”Limanowianie”. Pasjonat historii Limanowszczyzny zbiera źródła, dokumenty, wycinki starych gazet, a przede wszystkim dokumentuje zdjęcia dawnej Limanowej. Jako śpiewak i tancerz aktywnie uczestniczył w działalności scenicznej, prezentując folklor Ziemi Limanowskiej na festiwalach w Polsce oraz za granicą – w Grecji, Holandii, na Ukrainie, w Słowacji, Niemczech i we Włoszech. 1988 r – Niemcy- Wyjazd Zespołu na ,,Dni Polskie” do Todtmoss, 1989 r. , Ukraina wyjazd Zespołu na zaproszenie zespołu Karpaty,1993 r. – Włochy- Wymiana kulturalna z miastem Camporgiano , 1994r., - Holandia- wymiana kulturalna w Terheijden, 1994 r- Niemcy – Wyjazd zespołu na Międzynarodowe Targi Turystyczne w Berlinie, 1996 r,- Niemcy występ w ramach Wymiany Kulturalnej, 1999r., -Chiny-Światowy Festiwal Folklorystyczny w Pekinie, 2000r., - Chorwacja- Międzynarodowy Festiwal Zespołów Folklorystycznych w w Monastir, 2000 r- Miedzy na rodowy Festiwal Muzyczny , Światowa wystawa EXPO- 2000 w Hanowrze, 2003r,- Na zaproszenie Polskiej misji Katolickiej w Norymberdze 2006 r- Niemcy – uroczystości związane z urodzajem plonów, 2006r,- Słowacja- Występ Zespołu dla mieszkańców Dolnego Kubina, a nawet w Kuwejwcie 1990 r. – Dni Kultury Polskiej, Światowa Wystawa EXPO -90. Jego styl wykonawczy cechowała autentyczność i głębokie zrozumienie ludowej tradycji. Gra na instrumentach pasterskich dodawała jego występom niepowtarzalnego klimatu – prostych, surowych melodii, które niosą w sobie echo beskidzkich hal i pasterskiego życia. Czesław nie tylko grał, ale edukował innych, przekazując wiedzę o tych tradycyjnych instrumentach młodszym pokoleniom. Społecznik o wielkim sercu i silnym charakterze, od zawsze aktywnie angażował się w działania na rzecz lokalnej kultury. W 2021 roku dołączył do Zespołu „Starowiejski HYR”, wzbogacając go swoim doświadczeniem i zarażając pozostałych członków zespołu miłością do tradycji. Jego obecność to nie tylko udział, ale pełne oddanie – widoczne w pracy, postawie, relacjach z członkami grupy i nieustannym promowaniu lokalnych wartości. Za swoją nieocenioną działalność został uhonorowany odznaczeniem „Za zasługi dla Miasta i Gminy Limanowa”. Jego wkład w dokumentowanie, popularyzowanie i rozwijanie folkloru Lachów Limanowskich nie tylko utrwala dorobek regionu, lecz również inspiruje kolejne pokolenia. W latach 2022, 2023 , 2025 Zespół Starowiejski HYR pokazywał widowiska historyczne z 1935 roku pt. ,,Jako my się uciesyli z łodwiedzin Biskupa” i obrzędowe z przełomu XIX/ XX w. pt. ,,Po chrzcinach” i ,,Imioniny u Jona” to właśnie Pan Czesław odegrał szczególną rolę w tych widowiskach, dokumentując źródła i zdjęcia z tych lat dzięki jego zaangażowaniu Zespól mógł w pełni oddać ducha tamtych lat i odniósł ogromne uznanie w konkursach takich jak: ,,Limanowska Słaza” w Limanowej zajęcie za każdym razem I miejsca i nominacja do Łużnej na Festiwal ,,Pogożańskie Gody” oraz na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu w formie Dyplomu Honorowego oraz dwukrotnie wyróżnienie I stopnia w ukazaniu tradycji i obrzędowości Lachów Limanowskich.
MAREK KONIECZNY
Z folklorem Ziemi Limanowskiej związany jest od ponad pięciu dekad, a jego pasja do tradycji nie zna granic czasowych. Już od 1971 roku Marek Konieczny aktywnie działa w Zespole Pieśni i Tańca „Limanowianie”, gdzie zapisał się jako autentyczny tancerz ludowy, obdarzony wrodzonym wyczuciem rytmu i stylu, posiada dar w układaniu na poczekaniu tekstów gwarowych do melodii ludowych. Jego sposób poruszania się po scenie, charakterystyczna dynamika i precyzja kroków, sprawiały, że każdy występ niósł za sobą emocjonalny ładunek i głębokie zakorzenienie w tradycji Lachów. Jako solista i śpiewak, jego głos rozbrzmiewał na licznych konkursach, przeglądach i festiwalach, stając się rozpoznawalnym znakiem folkloru regionu jak i za granicą Państwa - w 1974 r- Węgry na Międzynarodowym Festiwalem Folklorystycznym -zespół otrzymał ,,Złotego Pawia”, 1975 r,- Hamburg, - udział w obchodach ,,25-lecia Związku Polaków – ZGODA” , 1976r,. – Szwecja – Dni Polskie, 1996r. -Dania – Dni Polskie, 1977r, - Niemcy ,,Dni Polskie”, 1978 r. – Czechosłowacja- Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny w Myjave, 1979 r. – Francja – Udział w Światowym Festiwalu NOEL- w Nancy 1979 r,- Niemcy – Występ dla grupy Polskiej w Finsterwalde, 1988 r – Niemcy- Wyjazd Zespołu na ,,Dni Polskie” do Todtmoss, 1989 r. , Ukraina wyjazd Zespołu na zaproszenie zespołu Karpaty,1993 r. – Włochy- Wymiana kulturalna z miastem Camporgiano , 1994r., - Holandia- wymiana kulturalna w Terheijden, 1994 r- Niemcy – Wyjazd zespołu na Międzynarodowe Targi Turystyczne w Berlinie, 1996 r,- Niemcy występ w ramach Wymiany Kulturalnej, 1999r., -Chiny-Światowy Festiwal Folklorystyczny w Pekinie, 2000r., - Chorwacja- Międzynarodowy Festiwal Zespołów Folklorystycznych w w Monastir, 2000 r- Miedzy na rodowy Festiwal Muzyczny , Światowa wystawa EXPO- 2000 w Hanowrze, 2003r,- Na zaproszenie Polskiej misji Katolickiej w Norymberdze 2006 r- Niemcy – uroczystości związane z urodzajem plonów, 2006r,- Słowacja- Występ Zespołu dla mieszkańców Dolnego Kubina, a nawet w Kuwejwcie 1990 r. – Dni Kultury Polskiej, Światowa Wystawa EXPO -90. Działał nieustannie do 2016 roku, a jego zaangażowanie zostało docenione poprzez liczne wyróżnienia i odznaczenia, w tym jedno z najważniejszych: „Zasłużony dla Miasta i Gminy Limanowa”. Nie ograniczał swojej działalności wyłącznie do zespołu tanecznego – od 1975 r. aktywnie uczestniczył w życiu muzycznym jako członek Orkiestry Dętej „Echo Podhala” w Limanowej, dokumentowanej w kronikach śp. Ludwika Mordarskiego. Jego wkład w rozwój tej formacji muzycznej obejmuje nie tylko grę, ale też mentoring młodych członków oraz organizację lokalnych wydarzeń. Równolegle działa jako muzyk w Parafialnej Orkiestrze Dęto-Smyczkowej w Łososinie Górnej. Od 2015 roku Marek Konieczny wzbogaca również działalność grupy regionalnej „Łososionioki Górne” działającej przy OSP w Łososinie Górnej. Swoje doświadczenie i wiedzę przekazuje kolejnym pokoleniom miłośników kultury ludowej, budując przy tym silne więzi między tradycją a współczesnością. W 2021 roku dołączył do Zespołu Regionalnego „Starowiejski HYR”, gdzie jego obecność stanowi nieocenione źródło inspiracji. Jego wiedza o zwyczajach Lachów, stylach tanecznych i muzyce pasterskiej stanowi fundament, na którym młodsze pokolenie artystów może budować nowoczesną formę przekazu tradycji. Medal za wieloletnie działania na rzecz ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego regionu Limanowszczyzny to nie tylko forma uznania – to symbol jego niezłomnego ducha, oddania lokalnej społeczności i troski o tożsamość regionalną. Jego wkład przekracza granice sceniczne, tworząc most między przeszłością a przyszłością, między pokoleniami, które dzięki jego pracy mogą z dumą kontynuować dzieło swoich przodków. W latach 2022, 2023 , 2025 Zespół Starowiejski HYR pokazywał widowiska historyczne z 1935 r pt. ,,Jako my sie uciesyli z łodwiedzin biskupa ‘’ i obrzędowe z przełomu XIX/ XX w. pt. ,,Po chrzcinach ‘’ i ,,Imioniny u Jona” to właśnie Pan Marek dostosował i nauczał młodzież melodii śpiewanych i muzykę do danej epoki, jego wiedza i zaangażowanie doprowadziła Zespół , by odniósł ogromne uznanie w konkursach takich jak ,,Limanowska Słaza” w Limanowej zajęcie za każdym razem I miejsca i nominacja do Łużnej na Festiwal ,,Pogożańskie Gody” oraz na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu w formie Dyplomu honorowego oraz dwukrotnie wyróżnienie I stopnia w ukazaniu tradycji i obrzędowości Lachów Limanowskich.
Stefan Hutek
.jpg)
