17 września 2021 r. wspominaliśmy 82 rocznicę agresji armii sowieckiej na terytorium wschodniej Polski. Te wydarzenia z 17 września 1939 r. dały początek eksterminacji ludności polskiej ,które wiązało się ze zbrodniami w Katyniu i wielu innych miejscach jak i w tragicznej deportacji na Sybir do tzw. lodowych krematoriów. Ta potworna zbrodnia która pochłonęła tysiące ofiar, umierając w ogromnych cierpieniach z głodu, mrozu i chorób. Do dnia dzisiejszego jest często przemilczana. Uroczystości Dnia Sybiraka w Starej Wsi były pierwszymi w historii Powiatu Limanowskiego. Do tej pory w żadnej miejscowości nie ma form upamiętnienia Sybiraków np. przez wybudowanie pomników, tablic lub nadania nazwy ulic. placów czy szkół. Pierwsze powiatowe obchody Dnia Sybiraka patronatem honorowym objął Starosta Limanowski Mieczysław Uryga. Uroczystości rozpoczęły się od mszy św. w kościele parafialnym w Starej Wsi, odprawianej w intencji ofiar zsyłki. Mszę św. oraz kazanie wykłosił Proboszcz ks. Mariusz Nosal. Poczty sztandarowe wystawiły: Szkoła Podstawowa w Starej Wsi, Rodziny Katolickie z Parafii Stara Wieś oraz byli więźniowie oraz osoby represjonowane, asystę wojskową sprawowała jednostka Strzelec nr 2402 pod dowództwem Starszego Inspektora Stanisława Dębskiego. Oprawę muzyczną wykonał chór Chłopięcy Bazyliki Limanowskiej. Po mszy św. dr Przemysław Stanko wykładowca Akademii Papieskiej w Krakowie przedstawił w swoim referacie okrucieństwo jakie doświadczały z rąk sowietów osoby zesłane na Sybir. W nieludzkich warunkach w temperaturze minus 60 do 70 stopni Celsjusza głodni i wycieńczeni z zimna umierali pozastawiani na pożarcie dzikich zwierząt bądź grzebani pod podładami budowanych linii kolejowych. Wspomniał Pan dr Stanko również o losie Mikołaja Dębskiego i Jego rodziny pochodzącej ze Starej Wsi, którzy wywiezieni w większości zmarli na Sybirze. Na zakończenie Jednostka Strzelec przeprowadziła Apel Pamięci wspominając zmarłych na Sybirze, w tym pochodzących ze Starej Wsi oraz Powiatu Limanowskiego. Delegacja Rady Powiatu Limanowskiego w osobach Czesław Kawalec Członek Zarządu , Stefan Hutek i Marian Wójtowicz Radni Powiatu Limanowskiego złożyli wiązankę kwiatów pod symbolicznym krzyżem Sybiraków. Rozpoczęte obchody Dnia Sybiraka w Powiecie Limanowskim niech kontynuują następne pokolenia, aby ta historia była podstawą budowania tożsamości narodowej gdyż ogromną cenę zapłacili nasi rodacy by zachować polskość i wierność jej ponad tysiąc letniej historii.
Stefan Hutek
Apel Pamięci.
Stara Wieś, 17 września 2021 roku.
Stajemy dziś z pochyloną głową i pełni zadumy do uroczystego Apelu poległych, pomordowanych i zaginionych na nieludzkiej ziemi, na setkach wysp stalinowskiego Archipelagu Gułag w 82 rocznicę agresji ZSRS na Polskę i by uczcić obchodzony „Dzień Sybiraka”.
Mieszkańcy Ziemi Limanowskiej,
Strzelcy,
Drodzy Goście.
Ich namiętnością było tylko życie,
Ich winą - Polskość,
Ich karą – cierpienie,
Ich katem – system nieludzki.
1. Wzywam: Was wszystkich, którzyś cie na zawsze zostali w lodach Zapolaria, w piaskach bezlitosnych pustynnych stepów, w kopalniach Workuty i bezkresnej tajdze.
Stańcie do Apelu!
Cześć ich pamięci!
2.Was wołam: Żołnierzy Wojska Polskiego- jeńców, przymuszonych do katorżniczej pracy, za którą nie dano Wam ani zapłaty ani pożywienia.
Stańcie do Apelu!
Chwała bohaterom!
3.Was wzywam: jeńców- oficerów i policjantów z Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa, pomordowanych strzałem w tył głowy w Katyniu, Miednoje, Charkowie i tajemnych cmentarzach kryjących do dziś zbrodnie NKWD.
Stańcie do Apelu!
Chwała bohaterom!
4.Wołam: Łagierników Workuty, republiki Comi, Norylska, Kołymy, Czukotki, Jakucka, Magadanu, Irkucka, Tobolska, Omska, Karagandy, Krasnojarska, Chabarowska, Uchty, Peczory, Archangielska,
Was, których umęczone ciała skryły wody Morza Białego, Wołgi, Irtysza, Dźwiny, Obu, Was, których spragnione ciała przykrył suchy, bezlitosny, gorący piasek pustyni i stepów.
Stańcie do Apelu!
Chwała bohaterom!
5.Wzywam wszystkich: Żołnierzy Korpusu Polskiego gen. W.Andersa, którzyście po mękach deportacji i łagrów złożyli swoje kości w bojach pod Monte Cassino, Loreto, Bolonią i którzyście Polsce wierzyli, dla niej cierpieli i za nią ginęli na wszystkich frontach Europy.
Stańcie do Apelu!
Polegli na polu chwały!
6.Was wołam: Polskie Matki, ostatni kęs czarnego, gorzkiego chleba dzieciom swoim w męce konania z głodu oddające. W Was była polskość i mowa ojczysta i wiara przodków naszych, i nikt nie opisze, nikt nie wypowie, i nikt bezmiaru Waszego cierpienia nie pojmie.
Stańcie do Apelu!
Cześć ich pamięci!
7.Wzywam Was: Polskie dzieci, którym odebrano dom rodzinny, Rodzicieli Waszych, Wasze dzieciństwo, Waszą pamięć i Wasze życie.
Stańcie do Apelu!
Cześć ich pamięci!
8.Wołam: wszystkich znanych z imienia i bezimiennych Polaków, którym nie dany był powrót do kraju ojczystego, na których do dziś daremnie czekamy, których ślady dawno zawiał śnieżny buran północy i gorące piachy pustyni, a których prochy do dziś kryje niezmierzona ziemia ich cierpienia i ich śmierci
Stańcie do Apelu!
Cześć ich pamięci!
9.Wzywam: Synów ziemi Limanowskiej, którzyś cie złożyli największą ofiarę dla ojczyzny, czyli swoje życie, zamordowani przez sowieckie NKWD i zbrodniczy system stalinowski, internowani w obozach i zesłani do Łagrów bez szansy powrotu, w tym kapitana Mikołaja Dębskiego wraz z żoną Ludwiką, córką Genowefą, synami Stanisławem i Janem ze Starej Wsi oraz rodziną Sasok z Kłodnego, rodziną Filipek z Męciny, rodziną Jabłońskich i Kuzaków z Męciny i rodziną Wójcików z Łososiny Górnej.
Stańcie do Apelu!
Cześć ich pamięci!
10.Do was zwracam się potomni, synowie, córki i wnukowie Sybiraków i Łagierników, niech pamięć o cierpieniu i męce tych bohaterów pozostanie w Waszej pamięci. Jeśli my zapomnimy o Nich - niech Bóg zapomni o nas !
Niech dzisiaj z tego miejsca i z tego apelu
idzie w świat nasze wołanie.
Chwała bohaterom!
Cześć ich pamięci!
Opracował Stanisław Dębskiego
st. insp. ZS Strzelec.
