Uroczystość 100-lecia Pierwszej Oficerskiej Szkoły Strzeleckiej w Stróży

Uroczystość rozpoczęła Msza Święta pod przewodnictwem Biskupa Tarnowskiego Andrzeja Jeża. Na uroczystości byli obecni księża: bp Andrzej Jeż, oraz kanclerz ks. Grzegorz Zimoń, opat ojców Cystersów ze Szczyrzyca ojciec Dominik Chuchra, z dekanatu tymbarskiego ks. Edward Nycel, ks. Tadeusz Skwarczek, ks. Zbigniew Smajdor proboszcz z Dobrej, ks. Jan Rokoszy. Ksiądz Biskup w swojej homilii nawiązał do wychowania młodzieży w duchu patriotyzmu i odpowiedzialności za Ojczyznę. W uroczystości wzięli również udział m. in.: poseł RP Wiesław Janczyk, starosta limanowski – Jan Puchała, przewodniczący Rady Powiatu Tomasz Kamiński, członek zarządu powiatu limanowskiego – Mieczysław Uryga, wójt Gminy Dobra – Benedykt Węgrzyn, wójt Gminy Niedźwiedź Paweł Stawarz, przewodniczący Rady Gminy Dobra – Jan Palki, przedstawiciel urzędu wojewody małopolskiego Łukasz Zalasiński, przedstawicielka Kuratorium Oświaty w Nowym Sączu – Teresa Szczurowska, radna powiatu limanowskiego – Maria Stokłosa, dyrektor Szkoły Podstawowej Szkoła Podstawowa im. Stanisława Wyspiańskiego w Stróży - Dorota Spyrka. Po Mszy Świętej dzieci ze Szkoły Podstawowej w Stróży przedstawiły montaż słowno- muzyczny, nawiązujący do historii szkoły oraz oddano cześć tym, którzy walczyli za Ojczyznę. Dowiedzieliśmy się m.in., że: Pierwsza Oficerska Szkoła Strzelecka pod komendą marszałka Józefa Piłsudskiego powstała w 1913 roku w powiecie limanowskim i mieściła się w budynku dworskim Ludwika Lazara Stróży, który od 1920 roku zajmuje Szkoła Podstawowa obecnie nosząca imię Stanisława Wyspiańskiego. Placówkę szkolącą kadrę dla przyszłych polskich formacji wojskowych ulokowano w Stróży, wszak majątek ten należał do babki Bolesława Wieniawy Długoszowskiego. W Pierwszej Oficerskiej Szkole Strzeleckiej w Stróży zajęcia odbywały się od lipca do końca sierpnia 1913 roku. Uczestników szkolenia było 90. Wśród nich: Michał Karaszkiewicz - Tokarzewski, Leopold Lis-Kula, Kazimierz Sosnkowski, Michał Sokolnicki. Uczestników szkoły odwiedził Włodzimierz Tetmajer, który był działaczem konspiracyjnym Polskiej Organizacji Wojskowej. Zakres prowadzonego kursu obejmował zajęcia dotyczące fortyfikacji polowych i materiałów wybuchowych, dzieje wojen i wojskowości, taktykę piechoty. Drugą częścią szkolenia były ćwiczenia w terenie. Zajęcia z musztry i strzelanie z broni ręcznej były prowadzone przez Józefa Piłsudskiego i Kazimierza Sosnkowskiego. Celem powołania tej szkoły było wykształcenie, wychowanie i wyszkolenie żołnierza, podoficera i oficera dla przyszłego wojska polskiego na wypadek powstania przeciwko Rosji. W regulaminie strzeleckim można było znaleźć jeszcze inny cel, a mianowicie: „W czasie pokoju w żołnierzach należy wyrabiać siłę moralną, panowanie nad sobą i wytrwałość fizyczną”. Warunki, w jakich odbywał się kurs były twarde i surowe. Dzień zaczynał się o 6 rano, o 8 zaczynały się ćwiczenia, a od 10 wykłady. Ćwiczenia taktyczne odbywały się na wschodnim zboczu Śnieżnicy i Ćwilina oraz między masywami Łopienia i Mogielicy na ich zachodnich zboczach, na terenie wsi Chyszówki. Ważnym wydarzeniem dla wszystkich uczestników szkolenia były, wspólne ćwiczenia z innymi kampaniami strzeleckimi w Nowym Targu i Zakopanym, dokąd 15 sierpnia pieszo ze Stróży udali się strzelcy. Po ćwiczeniach wrócili do Stróży. 31 sierpnia 1913 roku w południe wyruszyli strzelcy do Dobrej i stamtąd odjechali pociągiem do Krakowa. Tutaj drogi uczestników szkoły się rozeszły. Jednak po 15 miesiącach w listopadzie 1914 roku powrócili w te okolice, tym razem w szeregach Legionów Polskich. 8 października 1933 roku w dwudziestą rocznicę powstania Pierwszej Oficerskiej Szkoły Strzeleckiej w Stróży na budynku szkoły została wmurowana pamiątkowa tablica. Na uroczystość przybyło dużo gości i liczna grupa absolwentów szkoły. W okresie międzywojennym tablicę traktowano, jako ważną narodową pamiątkę. W Polsce Ludowej tablica znalazła się na liście pamiątek tępionych przez władzę. Zażądano usunięcia tablicy z budynku szkoły przez sołtysa wsi Macieja Trzópka. Ten odmówił ściągnięcia jej, jednak zabił deskami i zatynkował na szkole. Mimo to ktoś doniósł, że tablica nadal jest na budynku, więc definitywnie usunięto ją rozbijając na 5 kawałków. Wrzucono do pobliskiej rzeczki, Stróżanki, skąd wziął je Pan Czesław Nowak i ukrył w stodole. Następnie zabrał kawałki tablicy Franciszek Dudzik, który wykonał specjalne ramo i umieścił w nim kawałki. W 1981 r. została odrestaurowana dzięki staraniom środowisk niepodległościowych z Krakowa, a z woli miejscowego społeczeństwa i za sprawą Towarzystwa im. Józefa Piłsudskiego została przywrócona na budynek szkoły 5 listopada 1989 r. Dyrektor Szkoły – mgr Dorota Spyrka i Wójt Gminy Dobra – mgr Benedykt Węgrzyn, złożyli pod Pamiątkową Tablicą wiązankę kwiatów w dowód pamięci dla tych, którzy oddali życie za Ojczyznę. Wartę honorową pełnili członkowie drużyny Strzeleckiej w Tymbarku. Na uroczystości były obecne sztandary ze Szkoły Podstawowej Szkoła Podstawowa im. Stanisława Wyspiańskiego w Stróży, OSP w Stróży, oraz Szkoły Podstawowej w Dobrej. Następnie odbył się Apel Poległych, który przeprowadził Stanisław Dębski z limanowskim Strzelcem z Zespołu Szkół Nr 1 w Limanowej. W uroczystości wziął udział również Strzelec z Zespołu Szkół w Tymbarku pod dowództwem mł. insp.  Roberta Nowaka. W dalszej części nawiązano do Dnia Edukacji Narodowej. Wójt Gminy Dobra i Przewodniczący Rady Gminy – Pan Jan Palki wręczyli nagrody. Na zakończenie tej wspaniałej - patriotycznej uroczystości zebrani wysłuchali wystąpień gości.

Zdjęcia: Roman Szuszkiewicz